آرمانشهر در آرای روشنفکران عصر مشروطه ایران

Authors

حسن ستاری ساربانقلی

abstract

هدف پژوهش حاضر، بیان مولفه های آرمانشهری روشنفکران عصر مشروطه ایران است. دگرگونی رابطه ایران با مغرب زمین در عصر مشروطه و ظهور و بروز اندیشه های تجدد خواهانه روشنفکری، سبب دگرگونی در اندیشه های آرمان ورز ایرانی در رویکرد به مفهوم آرمانشهر گردید. در پژوهش حاضر، مولفه های اساسی نگرش به آرمانشهر در آرای هشت تن از مشهورترین روشنفکران عصر مشروطه- میرزا فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان ناظم الدوله، میرزا آقا خان کرمانی، میرزا یوسف مستشارالدوله، میرزا عبدالرحیم نجارزاده تبریزی مشهور به طالب اوف، حاج زین العابدین مراغه ای به طور عام و عبدالرحیم طالبوف و عبدالحسین صنعتی زاده کرمانی به طور خاص- مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق به صورت تحلیلی- توصیفی و به صورت مقایسه ای و برمبنای مطالعات کتابخانه ای استوار بوده است. تعلیم و تربیت برمبنای اندیشه غربی، آموزش علم به صورت آموزه های غربی، دنیاگرایی، عقل منهای وحی، قانونگرایی، تقلید از مظاهر غرب، از موارد مهم عمومی و انرژی، حمل و نقل، تکنومداری، مشارکت مردمی؛ از موارد خاص مورد توجه در آرمانشهر روشنفکران عصر مشروطه بوده است. تاکید عمده آرمانشهر روشنفکری عهد مشروطیت ناظر بر ارتقای زندگانی مادی شهر و فاقد توجه کافی به امور روحانی و معنوی در فضاهای شهری بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جامعه‌شناسی انزوای روشنفکران (نقد کنش‌های روشنفکران عصر مشروطه تا پایان سلطنت پهلوی اول)

پیدایش گروه روشنفکران در ایران و به‌دنبال آن آغاز جنبش روشنفکری با هدف نوسازی جامعه، به آستانه مشروطیت بازمی‌گردد .روشنفکران عصر مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول نقش تاریخی دوران‌سازی را به‌عهدهداشتند. آنان پیشگامان مدرنیته و نوسازی بودند. خاستگاه اجتماعی و اندیشگی این روشنفکران و مفاهیم و مسائلی که به آن می‌پرداختند از زمینه‌های موضوعی جامعه‌شناسی تاریخی و از مباحث اصلی جامعه‌شناسی روشنفکران ای...

full text

ریشه‌یابی گفتمان پهلوی یکم در آرای متجددین عصر مشروطه

این نوشتار به دنبال نمایاندن ریشه‌‌‌های گفتمان رضاشاه، به‌‌‌ویژه در سال‌‌‌های 1300 تا 1305، در اندیشۀ تجددگرایان عصر مشروطه است. از دید نویسندگان، غرب‌‌‌گرایی، سکولاریسم، گرایش به دولت قوی و ناسیونالیسم برجسته‎ترین بسترهای همسان میان گفتمان متجددین (از پیش از انقلاب تا روی‎کار‎آمدن پهلوی یکم) و گفتمان رضاشاه می‌باشد. اقدامات این متجددین زمینه‌‌‌های نخبگی و اجتماعی را برای پذیرش گفتمان پهلوی یکم...

full text

روشنفکران و ادبیات دوره مشروطه

ادبیات ایران در دوران انقلاب مشروطیت کاملأ تحت تأثیر تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. این تحولات به نوبه خود ریشه در رفت و آمد نخبگان سیاسی و فکری جامعه ایران به غرب از قبیل سیاحان، بازرگانان، دیپلمات ها، دانشجویان و از سوی دیگر آمد و شد اتباع مغرب زمین به ایران به ویژه در ساحت ایران شناس و یا شرق شناس و بازرگان و نیروی متخصص است. ویزگی مهم ادبیات دوره مشروطه استفاده از زبان محاوره ای و ساد...

full text

بازنگریِ جایگاه سعدی در اندیشه روشنفکران عصر مشروطه (با تآکید بر نگرش میرزا‌آقاخان کرمانی)

هدف این پژوهش بررسی جایگاه سعدی و میزان تأثیرگذاری او بر افکار و آثار روشنفکران عصر مشروطه با تأکید بر اندیشه­های میرزا آقاخان کرمانی می­باشد. روشنفکری که به دلیل داشتن نگرشی واقع بینانه­تر در میان هم عصرانش، رویکردی متفاوت نسبت به سعدی اتخاذ می­نماید. اهمیت بررسی این موضوع در عصر مشروطه، به این دلیل است که دراین دوره، روشنفکران جامعه، علاوه بر ارائه نقدهای سیاسی و اجتماعی، برای نخستین بار با ر...

full text

تعارض دین و مدرنیته در اندیشه روشنفکران غیردینی عصر مشروطه: مقایسه آخوندزاده و ملکم‌خان

در دوره قاجار و در آستانه انقلاب مشروطه، از یک سو شاهد برقراری ارتباطات گسترده‏ میان ایران و غرب و از سوی دیگر نظاره‏گر شکل‏گیری نیروی اجتماعی نوظهوری هستیم که به‏تدریج با نیروهای سنت گرا به چالش برمی‏خیزد. این گروه که روشنفکر نوگرا بودند، نقش مهمی در پیدایش افکار اصلاحی در جامعه و وقوع انقلاب مشروطه داشتند. بدین‌سبب در نوشته حاضر ابتدا مدرنیته و پیشینه تاریخی آن در ایران بررسی می‌شود، و آنگاه ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی

Publisher: پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران

ISSN 2228-6020

volume 17

issue 1(بهار 1391) 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023